Charli Hebdo – tự do tôn giáo hay tự do báo chí tuyệt đối ?

            Sự kiện tòa soạn tạp chí Charli Hebdo nổi tiếng bị nã đạn bởi nhóm khủng bố bịt mặt xưng danh hồi giáo đang gây rung động thế giới với 12 người chết gồm 4 họa sỹ biếm họa, 2 cảnh sát và một số nhân viên khác. Sự kiện gây hãi hùng này là tâm điểm chú ý của thế giới, những biểu ngữ tôi là Cherli Hebdo đang được giương lên khắp nơi, một cuộc tuần hành lớn với sự tham gia của lãnh đạo nhiều nước trên thế giới đã diễn ra, cho thấy sự đồng lòng của các nước Châu Âu với nước Pháp. Nhưng câu hỏi đặt ra là tự do tôn giáo hay tự do báo chí cái nào cần phải tôn trọng hơn, hay tự do báo chí bị bắn hay tự do tôn giáo bị phỉ báng trong vụ Charli Hebdo.

          Chúng ta đặt ra giả thuyết thứ nhất đó là một tạp chí abc nào đó của Hồi giáo hay một nước nào đó đăng ảnh biếm họa Chúa Jesu lên tờ báo của họ. Hậu họa lúc đó sẽ thế nào? Chắc chắn là khó ai có thể tưởng tượng được. Tất nhiên tín đồ Thiên Chúa không có kiểu thánh chiến, giết chóc giống thời trung cổ như các tín đồ Hồi Giáo, nhưng cơn thịnh nộ của họ sẽ không kém phần kinh hoàng. Chẳng tín đồ nào ngồi yên hay kiềm chế nổi cơn tức giận khi mà đức tối cao họ tôn thờ bị báng bổ, chế giễu, đem ra làm trò cười cho thiên hạ. Nhất là trong khi cái gì đó con người luôn có niềm tin và “đặt nó trên đầu” thì ắt hẳn họ hy sinh vì thứ đó lại càng dễ dàng. Huống hồ Hồi giáo luôn tuyên truyền cho thánh chiến, sự ra đời và truyền bá Hồi giáo đã gắn liền giữa “thanh gươm, võ ngựa và kinh Koran” từ hàng trăm năm nay. Sự việc trụ sở tạp chí biếm họa Charli Hebdo bị thảm sát ngày hôm nay không phải là không được báo trước, đã từng có sự đánh tiếng trước đó của các nhóm quá khích hồi giáo khi trụ sở của họ ở nước ngoài đã từng bị đánh bom và tình báo Pháp cũng đã từng có những khuyến cáo đối với cơ quan đại diện Ngoại giao của Pháp ở một số nước Hồi giáo. Sự việc hôm nay có chăng chỉ là “giọt nước tràn ly” cho sự tức tối bao lâu nay bị dồn nén trong những tín đồ tử vì đạo của đạo Hồi mà thôi. Sự sai lầm của những họa sỹ, nhân viên tờ báo biếm họa Charli Hebdo không phải là họ cổ vũ cho tự do báo chí, càng không phải họ sai vì dám đương đầu với những phần tử cực đoan của đạo Hồi. Cái sai nằm ở chỗ họ đã quan niệm thế gian này tự do tuyệt đối. Họ sai khi họ sử dụng ngòi bút của họ cho sự tự do tuyệt đối đó. Ngay cả giáo Hoàng Francis vừa qua cũng đã phát biểu rằng

"Nếu bằng hữu của tôi, ngài Gasparri đây nói lời nguyền rủa mẹ tôi, tôi sẽ đấm ông ta một cú", giáo hoàng nửa đùa nửa thật nói, làm một cú đấm giả. "Có rất nhiều người nói xấu tôn giáo nói chung, hoặc nói xấu tôn giáo khác. Ta không được khiêu khích. Ta không được xúc phạm đức tin của người khác. Ta không thể lấy đức tin của người khác ra làm trò đùa. Điều gì cũng có giới hạn của nó".

Việc một hay vài người tự do nói xấu vu vơ về một tôn giáo thì đó là chuyện khác, xảy ra giữa các cá nhân. Nhưng biếm họa đức tối cao của một tôn giáo lên trang bìa một tạp chí nổi tiếng thì đó lại là chuyện khác. Thế giới phương Tây vốn độc đoán do Mỹ cầm đầu và phần lớn là người Thiên Chúa giáo, đưa hình ảnh nhà tiên tri Mohamet của đạo Hồi đi biếm họa cũng đồng nghĩa với khai hỏa cho cuộc chiến giữa hai tôn giáo, giữa hai thế giới. Sự tự do tuyệt là không có và càng sai lầm, phản tác dụng trong việc phỉ báng tôn giáo, nói toạc ra đó là sự ngu ngốc.

Chúng ta đặt ra giả thuyết thứ hai, nếu hình ảnh biếm họa trên tờ bìa của tạp chí Charli Hebdo kia không phải là nhà tiên tri Mohamet của đạo Hồi mà là hình ảnh Chúa Giesu hay Đức Phật Thích-Ca-Mâu-Ni. Lúc đó sự phản ứng và cách hành xử của tín đồ các tôn giáo trên có tàn nhẫn và nguy hiểm như tín đồ đạo Hồi đã làm hay không? Chắc chắn là không. Thiên Chúa giáo trước đây đã từng có thời kỳ cực đoan và bảo thủ khi phản bác và giết hại các nhà khoa học để bảo vệ giáo thuyết của họ. Nhưng hiện nay đã có sự cải tổ và cổ vũ cho hòa bình. Còn Phật giáo thì nội tại của nó vẫn là vô vi vô ngã, lấy làm điều thiện, an nhiên tự tại nên ắt hẳn sẽ không có đánh bom liều chết. Vì thế sự hành xử của các tín đồ đạo Hồi cực đoan là một sai lầm mù quáng. Giống như giáo Hoàng Francis đã nói rằng “thực hiện hành vi bạo lực khủng khiếp như vậy nhân danh chúa trời là "lầm lạc". Không thể bắn bỏ người khác chỉ vì họ nói xấu về mình, không thể bịt miệng người khác bằng nòng súng và thuốc nổ, như thế là quá man rợ và phản tiến bộ. Vì suy cho cùng Chúa Je-su hay thánh Ala, Đức Phật Thích-Ca-Mâu-Ni cũng chỉ mong muốn thế giới yên bình, hướng con người đến chân thiện mỹ.

Nói gì thì nói, Charli Hebdo vẫn chưa rút kinh nghiệm, vẫn tiếp tục xuất bản ấn phẩm có biếm họa nhà tiên tri Mohamet rơi lệ, người phương Tây đang hả hê vì sự đoàn kết, chính phủ của ông Hollande đang được sự ủng hộ hơn bao giờ hết. Nhưng thiết nghĩ phương Tây nói chung và nước Pháp nói riêng nên nghiên cứu và rút kinh nghiệm. Tự do cần thiết phải cổ vũ, nhưng tự do tuyệt đối thì lại khác. Không thể dùng tự do báo chí để làm tổn thương tinh thần của hàng triệu con người khác đang theo tôn giáo, suy cho cùng tôn giáo hay tự do báo chí cũng phải đưa con người đến một cái đích đó là hạnh phúc, an vui và công bằng.

Quốc Thái